خرید گاز مبرد و تهدید یا فرصت پروتکل مونترال

خرید گاز مبرد در ایران در موفقیت فعالان صنعت تبرید نقش مهمی ایفا می‌کند، چرا که در حال حاضر تولیدکننده‌ای در کشور وجود ندارد که انواع مختلف گاز مبرد را در داخل کشور تولید کند و تولیدکنندگان صنایع برودتی و تجهیزات تهویه مطبوع، باید نیاز خود در زمینه‌ی مبردها را از طریق خرید گاز مبرد مناسب از بازار تهیه کنند.

بنابراین خرید گاز مبرد در بازار تبرید ایران تحت تأثیر روندهای حاکم بر تولید این محصول در جهان قرار دارد و تولیدکنندگان ایرانی باید کاملا از دستورالعمل‌ها، مصوبه‌ها و پروتکل‌هایی مطلع باشند که ممکن است تولید و دسترسی به نوع خاصی از گاز مبرد را محدود  یا ممنوع کند.

پروتکل مونترال و الزام خرید گاز مبرد غیر مخرب لایه اوزون

پروتکل مونترال یکی از مهم‌ترین پیمان‌های بین‌المللی در رابطه با شرایط تولید و انتشار گازهای مبرد در جهان است که تا سال 2030 سیمای بازار گازهای مبرد را کاملا تغییر خواهد داد. پروتکل مونترال، توافقنامه‌ای است که برای محافظت از لایه اوزون تدوین شده است. این توافقنامه تلاش دارد تا گام به گام و مرحله به مرحله عناصر مخرب برای لایه اوزون را از جو زمین حذف کند.

پروتکل مونترال در سال 1987 میلادی تصویب و دو سال بعد در سال 1989 میلادی لازم‌الاجرا شد. پروتکل مونترال تاکنون هشت مرتبه مورد بازبینی قرار گرفته و انتظار می‌رود که اجرای موفق این پروتکل سبب شود تا لایه اوزون در بین سال‌های 2050 تا 2070 وضعیت پایدار و قابل قبولی از نظر میزان وجود آلاینده‌های مخرب داشته باشد.

پروتکل مونترال بر پایه‌ی این نظریه‌ی علمی بنا شده است که برخی از مبردهای هالوکربن اثرات تخریبی غیر قابل جبرانی بر لایه اوزون دارند.

پروتکل مونترال و خرید گاز مبرد مناسب

خرید گاز مبرد از میان گروه گازهای HFC همان راه حلی است که برای رعایت مفاد پروتکل مونترال به آن نیازمندیم. پژوهش‌ها اثبات کرده‌اند که هنگام خرید گاز مبرد از بین تمام مبردهای هالوکربن، مبردهایی که از عناصر برم یا کلر تشکیل شده‌اند، سبب تخریب لایه اوزون می‌شوند و مبردهایی که شامل فلور می‌شوند، آسیب چندانی به لایه اوزون نمی‌رسانند.

مطابق با پروتکل مونترال از سال 1991 میلادی مقرر شده است که مبردهای بر پایه‌ی کلروفلوئروکربن به تدریج از چرخه‌ی تولید حذف شوند و با مبردهای سازگار با محیط‌زیست جایگزین شوند. پروتکل مونترال شامل استثنائاتی هم می‌شود، به عنوان مثال استفاده از گازهای منع شده، در تولید داروهای درمان‌کننده‌ی آسم یا بیماری‌های تنفسی بلامانع است.

مطابق پروتکل مونترال، کاهش میزان تولید و مصرف مبردهای گروه HCFCها نیز از سال 2015 اجباری در نظر گرفته شده است. گازهای HCFC با کاربری‌های چون حلال‌ها یا مبردها، جایگزین مبردهای CFC در صنعت تبرید شده‌اند. HCFCها در مقایسه با مبردهای CFC هم آسیب کم‌تری به لایه اوزون می‌رسانند و هم در گرمایش زمین تأثیر کم‎تری دارند.

در کشورهای توسعه‌یافته از مبرد HFC به عنوان جایگزینی برای مبردهای گروه CFC و HCFC استفاده می‌شود که در جدول تقسیم‌بندی مبردها با حروف اختصاری (R22 و R502) نمایش داده می‌شوند.

هنگام خرید گاز مبرد به چه عواملی توجه داشته باشیم؟

با این توضیحات، هنگام خرید گاز مبرد مناسب، باید مبردی را انتخاب کرد که ویژگی‌های زیر را دارا باشد:

1. از پروتکل مونترال تبعیت کند.
2. با سیستم سرمایشی مورد نظر، سازگاری و انطباق داشته باشد.
3. از نظر اقتصادی و بازرگانی، قابل دسترس و مقرون به صرفه باشد.
4. غیر قایل اشتعال و غیر سمی باشند.
5. امکان استفاده از آن در سیستم‌های سرمایشی قدیمی وجود داشته باشد.

گازهای مبرد رایم از جمله گارهای مبرد عرضه شده در بازار ایران هستند که از تمامی ویژگی‌های بالا برخورداراند. برای خرید گاز مبرد رایم در انواع مختلف با واحد فروش شرکت آسه تجارت آسیا تماس بگیرید.

خرید گاز  مبرد و توجه به شاخص GWP

شاخص GWP از جمله شاخص‌هایی است که هنگام خرید گاز مبرد باید مورد توجه قرار بگیرد. شاخص پتانسیل افزایش گرمای زمین (GWP) که مخفف عبارت انگلیسی Global Warming Potential است به میزان تأثیر گازهای مبرد در افزایش مقدار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین اشاره دارد. با توجه به اینکه گازهای گلخانه‌ای همچون عایقی جو زمین را احاطه می‌کنند و از خروج گرما از جو جلوگیری می‌کنند، افزایش مقدار گازهای گلخانه‌ای به معنای افزایش دمای زمین خواهد بود.

افزایش دمای زمین در بلند مدت باعث تخریب زیست‌بوم‌ها خواهد شد و صدمات غیر قابل بازگشتی را نیز برای محیط‌زیست به همراه خواهد داشت. به همین دلیل نیز بسیار مهم است تا مشخص شود هر کدام از گازهای مبرد مورد استفاده در صنعت تهویه مطبوع یا تبرید تا چه اندازه در افزایش میزان دمای زمین تأثیر دارند.

شاخص GWP یک معیار بین‌المللی است که مقدار گرمایی را محاسبه می‌کند که یک گاز مبرد در مقایسه با دی‌اکسید کربن در جو زمین حبس می‌کند.

برای مثال در صورتی که 100 گرم از گاز مبرد، باعث تجمع 50 ژول گرما در جو زمین شود و 100 گرم گاز دی‌اکسید کربن 5 ژول گرما در جو تولید کند، شاخص پتانسیل افزایش گرمای زمین (GWP) برای این گاز مبرد برابر با عدد 10 خواهد بود. یعنی این نوع مبرد 10 برابر دی‌اکسیدکربن بر افزایش میزان گرمایش زمین تأثیر خواهد داشت.

هنگام خرید گاز مبرد باید توجه داشت، بهترین مبردها، گازهای مبردی هستند که شاخص GWP آن‌ها نزدیک صفر باشد، به این معنا که گاز مبرد هیچ تأثیری بر افزایش گرمایش زمین نداشته باشد. اما ممکن است شاخص GWP گاهی اوقات تا چندین هزار نیز بالا رود و هنگام خرید گاز مبرد در بازار با گازهای مبردی روبه‌رو باشیم که چندین هزار برابر دی‌اکسید کربن بر گرمایش زمین، تأثیر مخرب داشته باشند.

برای مثال گاز مبرد R717 دارای پتانسیل افزایش گرمای زمین (GWP) صفر است، در صورتی که این رقم برای گاز مبرد R23 رقم 12000 است و این نوع گاز مبرد 12000 برابر دی ‌اکسیدکربن بر افزایش میزان گرمایش زمین تأثیر منفی می‌گذارد.

تأثیر پروتکل مونترال بر خرید گاز مبرد در ایران

شرکت آسه تجارت آسیا عرضه‌کننده‌ی گازهای مبرد رایم، این امکان را برای فعالان حوزه‌ی تبرید فراهم آورده است تا با توجه به ویژگی‌های پروژه‌های رودتی و سردخانه‌ای خود از میان سبد متنوع گازهای مبرد رایم، برای خرد گاز مبرد سازگار با محیط زیست و پروتکل مونترال اقدام کنند.

با توجه به اهمیت اجرای پروتکل مونترال برای پیشگیری از تخریب لایه‌ اوزون و جلوگیری از گرمایش زمین، به صورت منظم و مستمر، نشست‌های اطلاع‌رسانی و کارگروه‌های تخصصی در رابطه با همین موضوع، در ایران برگزار می‌شود. به عنوان نمونه سال گذشته با شرکت نمایندگان سازمان‌های فعال در صنعت تبرید، رئیس اصناف صنایع برودتی، مدیر کل حفاظت محیط زیست و مسئول کمیته حفاظت از لایه اوزون نشستی تخصصی در این رابطه برگزار شد.

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد و با توجه به اینکه ایران تولیدکننده‌ی این گازها نیست و واردکننده محسوب می‌شود، نیاز است که صنایع مرتبط هر چه سریع‌تر برای تغییرات آماده شوند. در غیر این صورت، ممکن است واردات این گازها محدود یا متوقف شود، زیرا تولیدکنندگان در سایر کشورها با توجه به الزامات محیط‌زیستی، مجبور خواهند شد که تولید گازهای مضر را متوقف کنند. استفاده از گازهایی با GWP کمتر و ODP صفر، از جمله الزاماتی است که تولیدکنندگان تجهیزات برودتی و تهویه مطبوع در سال‌های آتی، به ملزم به رعایت آن‌ها خواهند بود.

با توجه به سازگاری بالای گاز مبرد R610 با محیط‌زیست، انتظار می‌رود که تولیدکنندگان یخچال‌های خانگی نیز خرید گاز مبرد R610 را در دستور کار خود قرار دهند.

صندوق بین‌المللی جف (GEF) در کشور ژاپن، با ارائه‌ی تسهیلات مالی از بومی‌سازی دانش استفاده‌ی بهینه از گازهای مبرد در کشورهای مختلف حمایت می‌کند. فعالان حوزه‌ی تبرید در ایران نیز در صورت احراز شرایط دریافت تسهیلات، می‌توانند از این قبیل حمایت‌های بین‌المللی برخوردار شوند. پیش‌بینی می‌شود، مبردهای طبیعی چون دی‌اکسید کربن و آمونیاک در سال‌های آینده در بازار گازهای مبرد ایران نقش مهمی ایفا کنند و تقاضا برای خرید گاز مبرد سازگار با محیط‌زیست، در ایران نیز پا به پای سایر کشورهای جهان پیشرفت چشمگیری داشته باشد.