تونل انجماد چیست؟

تونل انجماد، فریزر تونلی یا Tunnel Freezer نوعی فریزر است که محصولات را به سرعت و به صورت یکنواخت در یک محیط کنترل شده با سرعت بسیار بالایی منجمد یا فریز می‌کند. تونل انجماد تجهیز برودتی صنعتی خاصی است که از ترکیب تکنیک‌های سیال‌سازی هوا و مکانیک استفاده می‌کند تا محصولاتی مانند میوه و سبزی‌ها را با سرعت و کیفیت بالایی منجمد کند.

اما این همه آنچه که باید راجع به تونل انجماد بدانید، نیست. این مطلب را بخوانید تا به طور کامل به شما شرح دهیم که تونل انجماد چیست؟ کاربردهای تونل انجماد کدام است؟ انواع تونل انجماد را بشناسید و به طور کلی با صفر تا صد این تجهیز تبریدی آشنا شوید.

تونل انجماد چیست؟

فریزرهای تونلی  یا همان تونل‌های انجماد که در زبان انگلیسی به آن‌ها Tunnel freezers گفته می‌شود جزئی جدایی ناپذیر از صنعت برودت هستند. این تجهیزات صنعت تبرید با استفاده از فناوری پیشرفته انجماد، امکان انجماد سریع و یکنواخت انواع محصولات غذایی را فراهم می‌کنند.

مهم‌ترین شاخصی که باید در خصوص تونل‌های انجماد از بدانید موضوع محیط کنترل شده آن‌هاست. این محیط تضمین می‌کند که کیفیت و تازگی اقلامی که به فریزر تونلی سپرده می‌شود به طور کامل حفظ می‌شود. دلیل این امر سرعت رساندن دمای محصولات به حدی است که از رشد باکتری‌ها و فعالیت آنزیم‌هایی که کیفیت و طراوت محصولات را تحت تاثیر قرار می‌دهند، جلوگیری می‌شود.

نکته جالب دیگری که باید در خصوص Tunnel freezers  یا تونل‌های انجماد بدانید این است که این تجهیزات سرمایشی به شدت محبوب و مورد استفاده هستند چون در مقایسه با انواع دیگر فریزرها در فضا به شدت صرفه جویی می‌کنند.

به تونل‌های انجماد IQF نیز گفته می‌شود. این نکته نیز مهم است که فریزرهای تونلی می‌توانند مقادیر زیادی از محصولات را در مدت زمان کوتاهی منجمد کنند. این درحالی است که محصولات به هیچ عنوان روی هم توده نمی‌شوند، به یکدیگر نمی‌چسبند و بدون آسیب به بافت و کیفیت منجمد می‌شوند.

اصطلاح IQF در تونل انجماد به چه معناست؟

IQF  سرواژه عبارتIndividually Quick Frozen  است. ترجمه این عبارت تا حدودی توضیح دهنده نحوه عملکرد تونل انجماد است. انجماد سریع به صورت مجزا که ترجمه تحت الفظی این عبارت است توضیح می‌دهد که در روش انجماد IQF توانایی دستگاه در انجماد جداگانه، تک به تک و منفرد هر نوع محصولی است. یعنی تونل انجماد یا فریزرهای IQF روی موضوع جدا نگه داشتن محصولات از هم  حساسیت ویژه‌ای دارند و اساساً برای همین نوع فریز کردن طراحی می‌شوند.

فریزرهای IQF به طور ویژه برای ارتعاش و تکان دادن طراحی شده‌اند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات ابتدا حتماً از هم جدا می‌شوند و بدون هیچ گونه کلوخگی منجمد می‌شوند. این امر باعث می‌شود محصولاتی مانند نخود فرنگی، لوبیا، توت فرنگی، زغال اخته، میگو و سایر محصولات مشابه به گونه‌ای منجمد شوند که در فریزرهای معمولی نمی‌توانند منجمد شوند.

مواد غذایی و محصولاتی که از طریق روش‌های انجماد کندتر یه جایی به جز تونل‌های انجماد، منجمد می‌شوند، در هنگام یخ زدایی آسیب می‌بینند یا بافت آن‌ها کیفیت اولیه را نخواهد داشت. دلیل این امر آن است که تشکیل کریستال‌های یخ بزرگ‌تر به دیواره‌های سلولی محصولات آسیب می‌رساند و کیفیت غذا را کاهش می‌دهد. به همین دلیل است که انجماد IQF اجازه نمی‌دهد که فرآیند تشکیل کریستال یخ بزرگ انجام شود.

فرآیند تبلور یخ در تونل انجماد بین 30 تا 25 درجه فارنهایت یا -1 تا -4 درجه سانتیگراد انجام می‌شود. فریزرهای IQF محتویات را بسیار سریع منجمد می‌کنند و این منطقه حیاتی حفظ کیفیت مواد را در سریع‌ترین زمان ممکن دور می‌زنند. یعنی غذا منجمد می‌شود در حالی که به سختی فرصت ایجاد کریستال‌های یخ را در درون خود دارد و در نتیجه کیفیت محصول حفظ می‌شود.

عملکرد تونل انجماد چگونه است؟

طراحی و مکانیزم فریزرهای تونلی یا همان عملکرد تونل‌های انجماد اینطور است که این دستگاه‌ها معمولاً از یک محفظه عایق شده که مجهز به یک سیستم تسمه نقاله است تشکیل شده‌اند. محصولات  روی این تسمه نقاله ریخته می‌شوند تا از یک منطقه انجماد کنترل شده عبور داده شوند. محصولات آماده انجماد از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج می‌شوند. در این مسیر داخل تونل پیش می‌روند تا در معرض هوای سرد یا عوامل برودتی مانند نیتروژن مایع قرار بگیرند.

تونل انجماد با استفاده از سیستم‌های جریان هوا با مهندسی بسیار دقیق کار می‌کند که توزیع یکنواخت دما را تضمین می‌کند. از طریق هوای سرد هدایت شده، دمای انجماد سریع حاصل می‌شود و احتمال تشکیل کریستال یخ را کاهش می‌دهد. تشکیل کریستال یخ که به دلیل یخ زدن آب میان بافتی محصولاتی مانند میوه و سبزی‌هاست همان عاملی است که کیفیت مواد را بعد از یخ‌زدایی به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ویژگی‌های اصلی تونل انجماد چیست؟

ویژگی‌های اصلی تونل انجماد به شرح زیر است:

• حمل و نقل مداوم: در فریزرهای تونلی، محصولات بدون توقف از طریق یک سری تسمه نقاله یا سینی جابجا می‌شوند. به دلیل همین عملکرد تونل انجماد و حمل و نقل مداوم است که امکان فریز کردن حجم بالای محصولات با سرعت بالا در این تجهیز برودتی امکان پذیر است.
• دمای بسیار پایین: تونل‌ها طوری طراحی شده‌اند که محصول را خیلی سریع به دمای زیر صفر برسانند. دمای زیر صفری یک قاعده کلی در تونل‌های انجماد است اما دمای خیلی خیلی پایین‌تر از این هم امکان پذیر است.
• گردش هوای خیلی سرد با سرعت بالا: در تونل‌های انجماد برای داشتن جریان هوای سرد در داخل تونل از یک سیستم خنک کننده برای گردش هوای سرد با سرعت بالا استفاده می‌شود تا محصولات به طور یکنواخت ابتدا خنک سپس منجمد شوند.

کنترل دقیق سرعت و زمان امکان تنظیم سرعت تسمه نقاله و زمان سپری کردن کالا در تونل وجود دارد. این به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا فرآیند انجماد را با توجه به نیازهای خاص محصولات خود کنترل کنند.

کاربردهای تونل انجماد کدام است؟

اصلی‌ترین کاربرد تونل انجماد در صنایع غذایی است. عموماً از تونل انجماد برای منجمد کردن موادی مانند میوه و سبزی‌ها استفاده می‌شود. چون این تجهیز برودتی و مکانیسیمی که برای فریز کردن دارد مناسب انجماد موادی است که آب میان بافتی زیادی دارند، تونل انجماد را در صنایع غذایی به منظور انجماد انبوه و سریع مواد میوه و سبزی‌ها استفاده می‌کنند.

مزایای تونل انجماد چیست؟

مزیت‌های تونل انجماد در صنایع غذایی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

فریزرهای تونلی به منظور حفظ کیفیت، افزایش ایمنی مواد غذایی، بهینه سازی کارایی فرآیند انجماد و افزایش سرعت آن طراحی شده‌اند. این مزایا برای تولیدکنندگانی که خواهان بالاترین کیفیت و استانداردهای ایمنی در محصولات غذایی منجمد خود هستند بسیار مهم است.

تونل‌های انجماد قادر هستند که محصولات پخته شده‌ای را که در دمای بالای 90 درجه سانتیگراد (194 فارنهایت) هستند، بدون نیاز به سرمایش اولیه منجمد کنند. این یعنی کندی فرآیند انجماد از بین می‌رود. این مزیت تونل‌های انجماد به دلیل گردش مداوم هوا در داخل فریزر و عدم دریافت هوای گرم و بیرونی است.

فریزرهای تونلی برودتی اغلب کوچک‌تر از سیستم‌های انجماد معمولی هستند. با توجه به دمای بسیار پایین این فریزرها، تسمه نقاله بلند کمتری برای انجماد محصول مورد نیاز است.

با فریزر تونلی برودتی، محصولات بسیار سریع و کارآمد خنک می‌شوند. خنک‌سازی سریع به این معنی است که فرآیند تولید محصول اغلب با مشکل مواجه نمی‌شود و در نتیجه تولید بیشتر منجر به فروش بیشتر می‌شود.

با خنک کردن غذا با استفاده از فریزر تونلی برودتی، کیفیت غذا به طور مطلوب حفظ می‌شود. فرآیند انجماد سریع تضمین می‌کند که ساختار سلولی دست نخورده باقی می‌ماند و مواد مغذی و ویتامین‌ها به خوبی حفظ می‌شوند.

این سیستم خنک کننده صنعتی برای بهره وری انرژی طراحی شده که اغلب منجر به کاهش هزینه‌های انرژی در مقایسه با روش‌های انجماد سنتی می‌شود.

انواع تونل انجماد کدام است؟

Blast Freezing Tunnels یا تونل انجماد بلاست

تونل‌های انجماد انفجاری یا بلاست از هوای با سرعت بالا برای کاهش سریع دمای محصولات غذایی استفاده می‌کنند. سیستم جریان هوا توزیع یکنواخت دما را در سراسر تونل فراهم می‌کند. این روش تشکیل کریستال یخ را به حداقل می‌رساند و کیفیت غذا را حفظ می‌کند. اتوماسیون در تونل‌های انجماد انفجاری یا بلاست شرایط انجماد دقیق را برای هر محصول حفظ می‌کند.

Cryogenic Freezing Tunnels یا تونل‌های انجماد برودتی

تونل‌های انجماد برودتی از نیتروژن مایع یا دی اکسید کربن برای رسیدن به انجماد سریع استفاده می‌کنند. روش کرایوژنیک انجماد یکنواخت و ثابت را تضمین می‌کند. این فناوری بافت، طعم و مواد مغذی مواد غذایی را حفظ می‌کند. تونل‌های برودتی در صنایعی که در آن‌ها انجماد دقیق و سریع ضروری است جزو تجهیزات لاینفک هستند.

Individual Quick Freezing (IQF) یا تونل‌های انجماد سریع

این نوع تونل انجماد به انواع اصلی زیر تقسیم می‌شود:

 Plate Belt Tunnel یا تونل‌های انجماد تسمه صفحه‌ای

تونل‌های تسمه صفحه‌ای نوعی تونل IQF هستند که برای نیازهای انجمادی خاص طراحی شده‌اند. این طرح شامل یک سری بشقاب است که مواد غذایی را از طریق فرآیند انجماد منتقل می‌کند. این روش از چسبیدن محصولات به هم جلوگیری می‌کند. تونل‌های تسمه صفحه‌ای انجماد یکنواخت را تضمین می‌کنند و یکپارچگی محصول را حفظ می‌کنند.

Dual Belt Tunnel یا تونل‌های انجماد تسمه دوگانه

تونل‌های تسمه دوگانه دارای دو تسمه نقاله هستند که مواد غذایی را از طریق تونل انجماد حرکت می‌دهند. این طراحی باعث انعطاف پذیری در کار با اندازه‌ها و اشکال مختلف محصول می‌شود. تونل‌های تسمه دوگانه انجماد کارآمد را در عین حفظ کیفیت غذا ارائه دارند. این سیستم خطر آسیب دیدن محصول را در طول فرآیند انجماد کاهش می‌دهد.

Fluidized Tunnel Freezers فریزرهای تونلی سیال

فریزرهای تونلی سیال رویکردی نوآورانه برای انجماد سریع دارند. این تجهیزات خاص فرآیند و سرعت انجماد را با تعلیق مواد غذایی در حالت سیال افزایش می‌دهند. این طراحی، قرار گرفتن در معرض هوای سرد را تضمین می‌کند و در نتیجه یخ زدن سریع و یکنواخت را به همراه دارد. فریزرهای تونلی سیال، کیفیت محصولات غذایی را حفظ می‌کنند، بافت و مواد مغذی آن‌ها را حفظ می‌کنند.

کلمه “سیال” به معنی جریان مداوم هوای سرد در فریزر است. این روش یک محیط پویا ایجاد می‌کند که انگار در آن مواد غذایی در سرمای مطلق معلق هستند. این فرآیند و نوع فریز کردن از جمع شدن و چسبندگی مواد به هم جلوگیری می‌کند. سیال بودن و گردش مداوم سرما، یخ زدن و یخ ماندن مداوم را در تمام سطوح محصول تضمین می‌کند. این تکنیک به ویژه برای اقلام و محصولات کوچک یا نامنظم موثر بسیار است.

Fixed Bed Fluidization یا سیال سازی صفحه ثابت

سیال سازی صفحه ثابت از یک بستر ثابت از هوای سرد برای انجماد محصولات استفاده می‌کند. مواد غذایی روی یک سطح مشبک قرار می‌گیرند که اجازه می‌دهد هوای سرد مدام در گردش باشد. این روش، ثبات را در طول فرآیند انجماد فراهم می‌کند. سیال شدن بستر ثابت، یکپارچگی انجماد را در تمام بخش‌های محصول حفظ کرده و از آسیب به بافت مواد جلوگیری می‌کند. این تکنیک برای محصولات غذایی ظریف یا شکننده بسیار مناسب است.

اگر بخواهیم به طور خلاصه ویژگی هرکدام از این تونل‌های انجماد را بگوییم شامل موارد زیر می‌شود:

فریزر تونلی یا بلاست: برای انجماد محصولات فله با فناوری‌های پیشرفته طراحی شده است.

فریزر تونل برودتی: سرعت، کارایی و کیفیت را ارائه می‌دهد و بافت و طعم را حفظ می‌کند.

تونل انجماد سریع: با جریان هوای مهندسی شده به سرعت دما را کاهش می‌دهد.

اهمیت تونل انجماد در صنایع غذایی و سایر صنایع چیست؟

فریزرهای تونلی فارغ از این که از چه نوعی باشند نقش مهمی در صنایع غذایی دارند. این سیستم‌ها ضمن حفظ کارایی عملیاتی، انجماد با کیفیت بالا را تضمین می‌کنند. این فناوری عمر مفید محصولات را افزایش می‌دهد و سطح دسترسی همه مردم جهان به غذاهای با کیفیت را بالا می‌برد.

تونل‌های انجماد و مواد غذایی

تونل‌های انجماد سریع نقش حیاتی در حفظ کیفیت گوشت، مرغ، ماهی و سایر انواع غذاهای دریایی دارند. فرآیند انجماد سریع باعث حفظ بافت و طعم این محصولات می‌شود. فریزرهای تونلی یا تونل‌های انجماد تضمین می‌کنند که گوشت و غذاهای دریایی ارزش غذایی خود را حفظ می‌کنند. این فناوری از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند و ایمنی مواد غذایی را افزایش می‌دهد.

میوه و سبزی‌ها به طور قابل توجهی از کاربرد تونل‌های انجماد سریع سود می‌برند. این فرآیند حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. تونل‌های انجماد سریع رنگ و طعم محصول را حفظ می‌کنند. این فناوری از انباشته شدن جلوگیری می‌کند و اطمینان می‌دهد که تکه‌های جداگانه جدا می‌مانند. این روش ماندگاری را افزایش می‌دهد و میوه‌ها و سبزیجات را در تمام طول سال در دسترس قرار می‌دهد.

تونل‌های انجماد و مواد دارویی

تونل‌های انجماد سریع برای حفظ سلامت واکسن‌ها بسیار مهم هستند. این فناوری دمای پایدار را تضمین می‌کند و کارایی و کیفیت واکسن را حفظ می‌کند. تونل‌های انجماد برودتی کنترل دقیقی بر شرایط انجماد ارائه می‌دهند. این دقت برای محصولات حساس دارویی ضروری است.

تونل‌های انجماد و مواد شیمیایی

ذخیره سازی مواد شیمیایی نیز به تونل‌های انجماد سریع متکی است. فریزرهای تونلی با حفظ دمای پایین از واکنش‌های شیمیایی جلوگیری می‌کنند. این ثبات برای نگهداری مواد فرار حیاتی است. همچنین تونل‌های انجماد سریع استانداردهای ایمنی را در تاسیسات ذخیره سازی مواد شیمیایی افزایش می‌دهند.

تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی یک تونل انجماد چیست؟

کمپرسور، اواپراتور، شیر انبساط، کندانسور و تسمه نقاله جزو اصلی‌ترین تجهیزاتی است که برای راه‌اندازی یک تونل انجماد مورد نیاز است. البته این همه جریان نیست و اگر تصمیم دارید یک فریزر تونلی داشته باشید لازم است با یک مشاور حرفه‌ای راجع به این موضوع صحبت کنید تا نیازها و اهداف شما دقیقاً شناخته شده و بر اساس آن تجهیزاتی که برای راه‌اندازی یک تونل انجماد نیاز دارید را تهیه کنید.

کدام تجهیزات مورد نیاز برای تونل انجماد را می‌توانید از آسه تهیه کنید؟

اگر قصد تهیه تجهیزات تونل انجماد را دارید می‌توانید برای خرید قطعاتی چون اواپراتور، شیر انبساط و انواع کمپرسور با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید تا بر اساس نیازمندی شما در خصوص خرید بهترین نوع این تجهیزات شما را راهنمایی کنند.